‘
Հայաստանի կառավարությունը դեմ է Ազգային Ժողովի «Հայ Ազգային կոնգրես» խմբակցության պատգամավորներ Լևոն Զուրաբյանի, Արամ Մանուկյանի, Լյուդմիլա Սարգսյանի, Նիկոլ Փաշինյանի, Ստեփան Դեմիրճյանի և Գագիկ Ջհանգիրյանի` ՀՀ ընտրական, քրեական օրենսգրքերում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթին: Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը` հարցն ընդգրկված է ՀՀ կառավարության նոյեմբերի 8-ի նիստի օրակարգում:
Առաջարկվող փոփոխություններով, մասնավորապես, նախատեսված է պարտադիր ժամկետային զինծառայության մեջ գտնվող կամ վարժական հավաքներ անցնող զինծառայողներին, ձերբակալված կամ կալանավորված անձանց զրկել համապետական ընտրություններին մասնակցելու իրավունքից: Այդ կապակցությամբ ՀՀ կառավարության հիմնավորման մեջ նշվում է, որ ՀՀ Սահմանադրության դրույթների համաձայն` ընտրել և ընտրվել չեն կարող դատարանի վճռով անգործունակ ճանաչված, ինչպես նաև օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով ազատազրկման դատապարտված և պատիժը կրող քաղաքացիները: Ներկայացված մոտեցումը ընդունելի չէ և հակասում է նաև միջազգային իրավունքի նորմերին ու սկզբունքներին:
Ներկայացված նախագծերի փաթեթով առաջարկվում է ՀՀ ԱԺ ընտրություններն անցկացնել 100 տոկոս համամասնական ընտրակարգով: Կառավարությունը կարծում է, որ որևէ համակարգի միանշանակ ընտրությունն ինքնին կապ չունի ընտրական գործընթացի արդյունավետության հետ: «Հայաստանում մեծամասնական ընտրակարգի լրացուցիչ առկայությունը համամասնականին զուգահեռ հանդիսանում է այն երաշխիքը, որն ապահովում է կոնկրետ պատգամավորի կողմից բնակչության որոշակի հատվածի շահերը ներկայացնելու հնարավորությունը: Այս համակարգը հնարավորություն է ընձեռում ընտրողների այն զանգվածին, որոնք չեն ցանկանում իրենց ձայնը տալ որևէ կուսակցության կամ կուսակցական դաշինքի, որոշելու իրենց կողմից նախընտրած թեկնածուին` կուսակցություններից դուրս»,- նշված է գործադիրի հիմնավորման մեջ:
Նախագծով նախատեսված է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կողմից սահմանած կարգով նկարահանել քվեարկության օրը բոլոր տեղամասային կենտրոններում գտնվող քվեարկության սենյակները և տեղամասային կենտրոնին հարող` 50 մետր շառավղով տարածքը: Միաժամանակ տեսանկարահանումը պետք է կատարվի ընդհուպ մինչև քվեարկության արդյունքների ամփոփումը: Այդ առումով Կառավարությունը գտնում է, որ հիշյալ պահանջի իրագործման համար անհրաժեշտ են զգալի ֆինանսական ռեսուրսներ: Միաժամանակ, գործող ընտրական օրենսգրքի դրույթները չեն արգելում լուսանկարահանում և տեսանկարահանում իրականացնելը: Մասնավորապես` օրենսգրքի 6-րդ և 67-րդ հոդվածների համաձայն` վստահված անձիք, դիտորդները, զանգվածային լրատվության միջոցների ներկայացուցիչները կարող են լուսանկարահանել, տեսանկարահանել ընտրական հանձնաժողովների նիստերը, ինչպես նաև քվեարկության ընթացքը` առանց խախտելու ընտրողների քվեարկության գաղտնիության իրավունքը: Բացի դրանից, նրանց թույլատրվում է նաև լուսանկարահանել, տեսանկարահանել քվեարկության արդյունքների ամփոփման գործընթացը:
Նախագծով նախատեսվում են դրույթներ ընտրողների ստորագրած ցուցակները լուսապատճենելու և տեղամասային կենտրոններում փակցնելու, ինչպես նաև ԿԸՀ-ի համացանցային կայքում տեղադրելու վերաբերյալ:
Կառավարությունուը հիշեցնում է, որ տվյալ հարցի առնչությամբ բազմիցս հստակ դիրքորոշում են արտահայտել Եվրախորհրդի «Ժողովրդավարություն` իրավունքի միջոցով» եվրոպական հանձնաժողովը (Վենետիկի հանձնաժողով) և ԵԱՀԿ Մարդու իրավունքների և ժողովրդավարական հաստատությունների գրասենյակը, որոնց կողմից մշակվել են այս ոլորտին առնչվող եվրոպական հիմնական չափորոշիչները: Ըստ Կառավարության` ընդհանուր մոտեցումն այն է, որ խնդրի լուծումը կայանում է ոչ թե տեղեկատվության ազատության իրավունքի բացարձակեցման, այլ դրա իրավաչափ սահմանափակման ու նաև այլոց իրավունքների պաշտպանության երաշխիքների ապահովման համատեքստում: Փաստացի քվեարկած անձանց ցուցակը չպետք է հրապարակվի, միաժամանակ քվեարկած անձանց ցուցակի հրապարակումն արգելելու պահանջի խախտումը գնահատվում է որպես քվեարկության գաղտնիության սկզբունքի խախտում:
Սահմանադրական դատարանը, հիշյալ հարցի վերաբերյալ արտահայտելով իր իրավական դիրքորոշումը 2012 թվականի մայիսի 5-ի որոշմամբ, գտնում է, որ նման մոտեցումը համահունչ է նաև ՀՀ Սահմանադրության սահմանադրաիրավական բովանդակությանը, փաստելով, որ քվեարկությանը մասնակցածների կողմից արդեն իսկ ստորագրված և լրացված ընտրական ցուցակները համարվում են քվեարկության գաղտնիության տարրերից մեկը և հրապարակման ենթակա չեն:
‘