‘
ասում է Հայ ազգային կոնգրեսի անդամ, «Ժողովրդի իշխանություն» նախաձեռնության համակարգող, ԿԸՀ նախկին անդամ Զոյա Թադեւոսյանը
—Ինչպե՞ս եք գնահատում նախագահական ընտրությունները:
-Ընտրությունները հերթական անգամ կեղծվեցին: Մեզ համար դա անակնկալ չէր: Մենք բազմիցս հայտարարել ենք, որ ընտրակեղծիքները Հայաստանում կրում են համակարգային բնույթ, որ օգտագործվում են տարիներով մշակված այնպիսի մեխանիզմներ, որոնք անխափան ապահովում են գործող իշխանությունների վերարտադրությունը: Նրանք երբեք չեն կտրի ծառի այն ճյուղը, որի վրա նստած են: Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանության տերը ժողովուրդը չէ, Սահմանադրությունը պարզապես ժողովրդավարական պետության բուտաֆորիկ ատրիբուտ է, որում տեղ գտած նորմերը, բնականաբար, արհամարհվում են անպատկառ բռնատերերի կողմից:
—Բայց իշխանությունները խոստացել էին անցկացնել աննախադեպ ազատ ու արդար ընտրություններ, եւ հիմա նրանք պնդում են, որ իրենց հաջողվեց կատարել խոստումը:
-Կեղծող իշխանություններին ոչինչ չի խանգարում նաեւ ստել: Ի՞նչ բարոյական չափանիշներով պետք է առաջնորդվեն «ինչքան ուզեմ՝ էնքան խփեմ» մտածողությանը ծառայողները: Բարոյականությունը միանգամից դուրս է գալիս քննարկումից, իսկ չափանիշը դառնում է Հայաստանի քաղաքացու հավատի, հույսի, սեփական ծննդավայրում ապրելու ցանկությունը բարբարոսաբար ոչնչացնելու գնով թուլափայ ստանալու երաշխիքների ապահովումը:
—Սպասո՞ւմ էիք արդյոք նման արդյունքների:
-Իհարկե սպասում էի: Եթե չսպասեի՝ ընտրություններին կմասնակցեի: Ընտրությունները կեղծվել էին մինչեւ փետրվարի 18-ը: Կեղծվել էին ընտրացուցակների ուռճացումով, կեղծվել էին նույն Ընտրական Օրենսգրքով, որը գրված է իշխանագողերի հանցավոր նպատակներն իրացնելու, ընտրախախտումները «եվրոպական չափանիշներ», «Վենետիկի հանձնաժողով» կեղծ բառակապակցություններով պարտակելու համար:
—Եթե հետադարձ հայացք նետենք, ապա ի՞նչ եք կարծում՝ Կոնգրեսը, ինչու չէ՝ նաեւ ԲՀԿ—ն ու ՀՅԴ—ն իսկապե՞ս ճիշտ արեցին՝ չմասնակցելով այս ընտրություններին:
-Այո՛, ճիշտ արեցին: Այս երեք քաղաքական ուժերը միասնաբար հանդես եկան ԸՕ-ում փոփոխություններ կատարելու առաջարկով, որի ընդունումը կապահովեր ընտրությունների օրինականությունը, սակայն իշխանություններն այդ նախաձեռնությունը տապալեցին: Դրան հետևող միակ ճիշտ որոշումը պետք է լիներ ընտրություններին չմասնակցելը: Սերժ Սարգսյանին հնարավոր էր հաղթել՝ ընտրապայքարում մենակ թողնելով: Սխալ էր ընտրություններին մասնակելը: Եվ հիմա ունենք այն, ինչ ունենք: Նորից նույն գետը…
—Ի՞նչ զարգացումներ եք կանխատեսում, կգնա՞ «Ժառանգությունը» հետընտրական պրոցեսների, եւ արժի՞ արդյոք, որ գնա այդ քայլին:
-Ինչպես տեսնում եք` «Ժառանգությունն» արդեն սկսել է հետընտրական պայքարը: Միայն քաղաքական ինքնասպանը հաշվի չի նստի կես միլիոն քվեի հետ: Հայաստանյան նախագահական ընտրություններին, որոշ բացառություններով, ավանդաբար հաջորդել է ժողովրդական ցասումը՝ ի պաշտպանություն սեփական քվեի: Ստացվում է, որ ոչ մի կերպ չենք կարողանում այդ ավանդույթը խախտել, եւ սա այն քիչ ավանդույթներից է, որ կուզեի իսպառ չքանար: Ժողովուրդն ընտրեր՝ պետությունը տեր կանգներ ժողովրդի քվեին:
-Ի՞նչ նկատի ունեք՝ որոշ բացառություններ ասելով:
-Նկատի ունեմ 1991թ., երբ աննախադեպ ժողովրդական խանդավառության պայմաններում նախագահ ընտրվեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանը: Այդ ընտրությունները մեզ համար վերածվեցին ազգային տոնի, դրանք բացառիկ էին եւ ոգեշնչող: Հաջորդը 1996թ. նախագահական ընտրություններն էին, որոնց կապակցությամբ վերջերս մի շարք հետաքրքիր բացահայտումներ արեց իմ ընկերներից մեկը, ով ապրում է արտասահմանում: Այդ ընտրություններին ևս հաջորդեց ժողովրդի բողոքի ալիքը, սակայն այսօր ես գիտեմ, որ դա հայ Հիտլերի կողմից կազմակերպած շինծու գործընթաց էր՝ նախագահ դառնալու տենչն ամեն գնով իրականացնելու համար: Այսպիսով, մենք՝ 1996 թ. խաբված ընդդիմադիրներս, արդեն պետք է վստահ լինենք, որ այդ ժամանակ նախագահ ընտրվել էր Լևոն Տեր-Պետրոսյանը: 1998թ. էլ ավելի համաժողովրդական խանդավառության, սիրո, նվիրումի արդյունքում նախագահ ընտրվեց Կարեն Դեմիրճյանը: Նորի՛ց ցասում: 2003թ. նախագահ ընտրվեց նրա լուսավոր, անբիծ որդին՝ Ստեփան Դեմիրճյանը: Նորի՛ց ցասում: 2008թ. ՀՀ նախագահը նորի՛ց Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էր: Ցասումն ու բողոքը հինգ տարի է՝ չի դադարում: Սա մեր նորօրյա քաղաքական պատմությունն է, այն չի կարելի ո՛չ մոռանալ եւ ո՛չ էլ ուրանալ: Նա, ով կփորձի հիշողության կորստի կամ լեզվի սայթաքման տիրույթում շփոթել կամ խառնել փաստերը՝ վաղը կարժանանա նույն վերաբերմունքին:
— Դուք ՀԱԿ կուսակցության նախաձեռնող խմբի անդամներից եք, ինչո՞ւ է, այնուամենայնիվ, որոշվել ստեղծել ՀԱԿ կուսակցություն:
— Որոշումը Կոնգրեսի առաջնորդինն է, իսկ ես միշտ ապավինել եմ նրա իմաստությանը եւ ընդունում եմ ի կատարում:
— Գաղտնիք չէ, որ ՀԱԿ—ի ներսում որոշ խնդիրներ կային, արդյո՞ք կուսակցություն ստեղծելով՝ այդ խնդիրները կվերանան:
— Կուսակցությունն ավելի կազմակերպված, ինստիտուցիոնալ կառույց է, որում կարգապահությունը, պատասխանատվությունը, թիմային մտածողությունն ու գործելաոճը ապահովում են ավելի մեծ արդյունավետություն: Ես չեմ ցանկանում, որ ռացիոնալ լուծումներ գտնելու նպատակին ուղղված տարաձայնությունները վերանան: Դրանք ես համարում են առաջընթացի գործոններ:
— Արդյո՞ք կուսակցության դեպքում ՀԱԿ—ը կունենա նույն ուժը, ինչ ուներ՝ կուսակցությունների միավորում լինելով:
-Մենք պետք է ձգտենք ունենալ հզոր կուսակցական կառույց եւ այլ կուսակցությունների հետ համագործակցության նոր եւ արդյունավետ ձևաչափ:
— Արդյո՞ք ՀԱԿ—ը կվերադառնա հրապարակ, կլինի քաղաքական պրոցեսներ թելադրող, թե՞, այնուամենայնիվ, կարելի է ասել, որ դիրքերը զիջել է:
— ՀԱԿ-ը, որպես ակտիվ քաղաքական գործոն, կշարունակի մնալ քաղաքական գործընթացները թելադրող, քանի որ ՀԱԿ-ն առաջնորդում է մեր ժամանակների լավագույն քաղաքական գործիչը:
Արման Գալոյան
‘