‘
Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը հայտարարություն է տարածել, որում անդրադառնում է բանակում գրանցված մահացության դեպքերի քննություններում արձանագրված խախտումներին: Հայտարարությունը ներկայացնում ենք ամբողջությամբ.
Վերջին դեպքերով քննության ընթացքի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ քրեական գործի հարուցման պահից, որպես կանոն, տուժողների հարազատները չեն ճանաչվում տուժողի իրավահաջորդ:
2011 թ. հունիսի 30-ին զինված ուժեր զորակոչված և 2012 թ. հուլիսի 18-ին, ըստ պաշտոնական տեղեկատվության, ստամոքսի քաղցկեղից մահացած ժամկետային զինծառայող Աշոտ Սարդարյանի հայրը որդու մահվան փաստի առթիվ հարուցված քրեական գործի մասին որևէ տեղեկություն մինչ օրս չունի՝ չնայած որ դեպքից անցել է առավել, քան հինգ ամիս: Նա չի ստացել քրեական գործ հարուցելու մասին որոշումը, և հարազատներից ոչ մեկը չի ճանաչվել տուժողի իրավահաջորդ:
2012թ. նոյեմբերի 5-ին, ըստ պաշտոնական տեղեկատվության՝ ինքնասպան եղած Սարգիս Սեյրանյանի հայրը ևս դեռ տուժողի իրավահաջորդ չի ճանաչվել: Եվ, վերստին, զրկված է նախաքննությանը մասնակցություն ունենալու հնարավորությունից:
Ելնելով Եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքից, մեկնաբանելով պետության կողմից կյանքի իրավունքի պաշտպանության ընթացակարգային պարտավորությունների կատարման հասկացությունը` պետությունը պարտավոր է ապահովել.
• կյանքից զրկման փաստերի հետաքննության դեպքերում կյանքի իրավունքը երաշխավորող ազգային օրենքների բարեխիղճ կատարումը, երբ ընդգրկված են պետական ծառայողներ կամ մարմիններ
• վերահսկողություն մահվան դեպքերում
• զոհի ընտանիքի համար հասանելի հանգամանալից, անաչառ, արդյունավետ հետաքննության իրականացում (…):
Այսինքն՝ նախաքննության մարմնի կողմից տուժողի իրավահաջորդ չճանաչելը ոչ միայն զրկում է տուժողի ընտանիքին վարույթին մասնակից լինելու իր իրավունքից, արդյունավետ իրավական պաշտպանության իրավունքից, այլև խախտվում են ՀՀ քրեական դատավարական նորմերը:
Սույնով պահանջում ենք ՀՀ զինվորական դատախազությունից անհապաղ միջոցներ ձեռք առնել և զինվորական գործերով ապահովել տուժողի իրավահաջորդի՝ վարույթին մասնակից լինելու իրավունքը Աշոտ Սարդարյանի և նման այլ դեպքերում:
‘