‘
Օրերս Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, թե գիտե՞ք՝ մենք գործ ունեք մի երկրի հետ եւ երկրի մի ղեկավարի, որոնք ցանկացած ձեւ, ցանկացած հնարավորություն օգտագործում են, այդ թվում՝ նաեւ սուտն ու կեղծիքը:
Նա նկատի ուներ Ադրբեջանը, բայց խոստովանենք, որ սուտն ու կեղծիքը, իրականությունը շրջված ներկայացնելը, մեղմ ասած՝ հեռու չեն նաեւ Հայաստանի իշխանություններից եւ հենց Սերժ Սարգսյանից:
Արտաքին լսարանի համար Սերժ Սարգսյանը կարող է ամեն ինչ էլ ասել, բայց այստեղ այդ ասածները չեն կարող հալած յուղի տեղ ընդունվել: Հենց Սերժ Սարգսյանն է ասում, թե իրականության մեջ սուտն ու կեղծիքը երկար կյանք չեն ունենում, բայց լավ կլինի, որպեսզի ընդհանրապես որեւէ կյանք չունենային: Բնականաբար, երկար կյանք չեն կարող ունենալ ինչպես ադրբեջանական, այնպես էլ հայաստանյան իշխանության հորինած եւ տարածած ստերը:
Որպես ստի եւ կեղծիքի փայլուն օրինակ՝ Սերժ Սարգսյանը նշեց Ալիեւի այն հայտարարությունը, թե ադրբեջանցի շախմատիստներն իրենց հաջողություններով վաղուց անցել են հայ շախմատիստներին: Ի դեպ, Սարգսյանը նաեւ նկատեց, թե Ալիեւն այս հայտարարությունն արել է՝ հավանորեն վիրավորվելով այն հանգամանքից, որ ինքը համեմատել է համաշխարհային առարկայական օլիմպիադաներում մեր եւ տարածաշրջանի դպրոցականների արդյունքները:
Անշուշտ, բոլորս ենք հպարտանում մեր տաղանդավոր երեխաներով, բայց եկեք չկտրվենք իրականությունից եւ խոստովանենք, որ այդ տաղանդները մեր կրթական համակարգի հետ որեւէ կապ չունեն: Սերժ Սարգսյանը ոչ թե պետք է հպարտանա մի քանի բնատուր տաղանդների ցույց տված արդյունքներով, որոնց կայացման վրա հսկայական ներդրումներ ունեն հենց այդ երեխաների ծնողները, եւ ոչ մեր կրթական համակարգը, այլ կենտրոնանա կրթական համակարգի խնդիրների վրա: Ընդունի, որ հանրակրթական դպրոց, որպես այդպիսին, գոյություն չունի: Սերժ Սարգսյանը պետք է որ լավ իմանա, որ դպրոցներում իշխում է կոռուպցիան, եւ որ ավարտական ատեստատների գույնը որոշվում է ոչ թե գիտելիքներով, այլ տված կաշառքի չափով: Պետք է հասկանա, որ եթե երեխան տանը չունենա բանիմաց եւ գրագետ ծնող, ապա բառիս բուն իմաստով՝ անգրագետ կմնա: Իսկ թե ինչ սարսափելի վիճակ է բարձրագույն կրթական համակարգում, Արմեն Աշոտյանը, հաստատ, Սերժ Սարգսյանի ականջին ինչ-որ բան շշնջած կլինի:
Ինչ վերաբերում է շախմատին, ապա իրոք հաճելի է, որ մեր հավաքականը երկու անգամ դարձել է օլիմպիական չեմպիոն, բայց նաեւ ընդունենք, որ թիմային օլիմպիադան, միջազգային ընկալմամբ՝ դպրոցականների քիմիայի կամ ֆիզիկայի օլիմպիադայի կարգի իրադարձություն է: Բացի այդ, Սերժ Սարգսյանը մեր հավաքականի առաջատարների կայացման հետ որեւէ կապ չունի: Նա, որպես շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ՝ պետք է ուշադրություն դարձնի մանկապատանեկան շախմատին, որտեղ խայտառակ, սարսափելի վիճակ է, ինչի հետեւանքները մենք կզգանք ավելի ուշ, երբ ավագ սերունդն այլեւս հոգնի շախմատ խաղալուց: Խնամի, ծանոթ, բարեկամ սկզբունքով արտոնություններ են ստացել մի քանի պատանի շախմատիստներ, իսկ իրոք տաղանդավոր երեխաները եւ նրանց ծնողները, չդիմանալով անարդար պայքարին, դուրս են եկել շախմատից: Վերջին հաշվով, Սերժ Սարգսյանի՝ նախագահի պաշտոնը գրավելուց հետո շախմատում հայտնվեցին փողատեր պաշտոնյաների որդիներ ու դուստրեր, որոնց «պապաներն» այդ քայլով փորձում են միավորներ հավաքել իրենց շեֆերի եւ գլխավոր շեֆի մոտ: Այս ամենի արդյունքում մարզիչների ուշադրությունից դուրս մնացին տաղանդավոր, բայց փողոտ հայրեր չունեցող պատանի շախմատիստները: Սերժ Սարգսյանը պետք է որ իմանա, որ ամենամեծ կոռուպցիոն կառույցներից մեկը դարձել է շախմատի ֆեդերացիան: Խոսվում է, որ մենք շախմատային գերտերություն ենք, բայց այդ գերտերությունը հրաժարվում է պատանի շախմատիստներին ուղարկել Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն, որտեղ կայանալու է աշխարհի առաջնությունը: Չգիտես ինչու, բոլոր երկրները չեն մտածում իրենց երեխաների առողջության մասին, իսկ մերոնք, իբր, մտահոգ են, դրա համար էլ չեն ուղարկում: Իսկ իրականում տոմսը մի փոքր թանկ է նստում:
Սերժ Սարգսյանը պետք է հետաքրքրվի նաեւ, թե որքան գումար է ներդրվել եւ ինչ է արվել մեր պատանի շախմատիստների, եւ ոչ թե երեք-չորս «ընտրյալների» համար: Իսկ թե ինչ խայտառակ պայմանավորվածություններ եղան Երեւանում կայացած Եվրոպայի առաջնության ժամանակ, որի ընթացքում «ընտրյալները» միավորներ էին խլում փորձառու գրոսմայստերներից եւ նորմաներ լրացնում՝ մամուլն արդեն գրել է:
Բաթումում կայանալիք պատանիների եւ աղջիկների Եվրոպայի առաջնությանը Ադրբեջանից մասնակցելու է 94 պատանի շախմատիստ, իսկ շախմատային գերտերություն Հայաստանից՝ 64: Պատճառն այն է, որ Հայաստանի ֆեդերացիան ինչ-ինչ սահմանափակում էր մտցրել, այլ կերպ ասած՝ երեխաներին ապօրինաբար արգելելով մասնակցել պատանեկան փառատոնին: Բնականաբար, հետո «ընտրյալների» համար հանվել էին այդ արգելքները, բայց միայն «ընտրյալների»: Ի դեպ, այս 64 շախմատիստների ճնշող մեծամասնությունը մեկնում է հենց իր հաշվին, եւ ոչ թե ֆեդերացիայի: Ֆեդերացիան ֆինանսավորում է ընդամենը նրանց, ովքեր Հայաստանի առաջնությունում գրավել են 2-րդ տեղը:
Այնպես որ՝ պետք է զբաղվել շախմատի զարգացմամբ, եւ ոչ թե կոռուպցիայի մեջ խեղդել շախմատը եւ հպարտանալ վաղուց կայացած շախմատիստների հաջողություններով: Կարելի է նաեւ մտածել այն մասին, թե ինչու չկարողացանք ճիշտ ձեւով օգնել Լեւոն Արոնյանին, որ նվաճի աշխարհի չեմպիոնի կոչումը: Վերջին հաշվով՝ Արոնյանը ե՛ւ մերն է, ե՛ւ աշխարհինն է: Նա վաղուց արդեն աշխարհաքաղաքացի է:
Իսկ ավելի լավ չէ՞ մտածել այն մասին, թե ինչու հայկական հեռուստաալիքների ճնշող մեծամասնությունը բոյկոտեց Նանկինի պատանեկան օլիմպիական խաղերի մեր մասնակիցներին, որոնք Հայաստան վերադարձան յոթ մեդալով, այդ թվում՝ երկու ոսկե: Մի՞թե հայրենասիրություն է, երբ պայքարելով Գագիկ Ծառուկյանի դեմ՝ պայքարում ենք նաեւ մեր տաղանդավոր երեխաների դեմ: Չէ՞ որ հենց այս դպրոցականներն են մի քանի տարի հետո Հայաստանը ներկայացնելու աշխարհի մեծահասակաների առաջնություններում եւ օլիմպիական խաղերում:
Այնպես որ՝ պետք է կարողանալ տեսնել իրականությունը, եւ ոչ թե օրինակ վերցնելով ադրբեջանցիներից՝ փուչիկներ սարքել եւ հիանալ դրանցով: Վերջին հաշվով՝ փուչիկների կյանքը, ստի նման՝ շատ կարճ է:
‘