‘
Մոսկվայի «Միաբանություն» կենտրոնի ղեկավար, քաղաքական վերլուծաբան Սմբատ Կարախանյանը 1in.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հայաստանյան այցին: Ներկայացնում ենք հատված հարցազրույցից:
— Փաստորեն, ՌԴ-ն ունի ՀՀ-ի հետ կապված որոշակի ցանկություններ, բայց ինչպե՞ս է աջակցում ՀՀ-ում լեգիտիմ իշխանություն ձևավորելու գործընթացում այն ուժերին, որոնց հետ Հայաստանում ավանդաբար աշխատել է:
— ՌԴ-ն, ինչպես ցանկացած դաշնակից երկիր, ցանկանում է, որ երկրում լինի լեգիտիմ իշխանություն՝ ընտրված ժողովրդի կողմից: Բայց ՌԴ-ին ներքաշել ՀՀ քաղաքական պայքարի մեջ՝ սխալ է, Ռուսաստանն ինքն այդ պայքարի մեջ չի մտնում, պարզապես ցանկանում է, որ ՀՀ-ում լեգիտիմ իշխանություններ լինեն, և դա տեղի ունենա բնականոն ճանապարհով: Ուստի այստեղ այլ տեսակի հարցեր չեն կարող լինել:
— Այսինքն՝ Դուք պնդում եք, որ այն կուսակցությունները, որոնք հայտնի էին իրենց ռուսամետ դիրքորոշմամբ և ՌԴ-ի հետ կապերով, չե՞ն ստանում ՌԴ-ի աջակցությունը իրենց քաղաքական պայքարի ճանապարհին:
— Այդ քաղաքական ուժերը հայամետ են, նրանք չեն ապավինում ՌԴ-ին, որպեսզի ՌԴ-ն իրենց օգնի իշխանափոխության հարցում: ՌԴ-ն գնում է երկխոսության, և կարող եմ պարզ ասել, թե ում հետ է երկխոսում. ՀԱԿ-ի, ԲՀԿ-ի և ՀՅԴ-ի: Այս իրավիճակում տարբեր քաղաքացիական նախաձեռնություններ են առաջանում, ակտիվանում են, ետ են գնում, առաջ գալիս. ռեալ քաղաքական կյանքում այսօրվա դրությամբ սա է՝ լավ է, թե վատ: ՌԴ-ն պետք է աշխատի այս երկրի և այս քաղաքական ուժերի հետ: Քաղաքական պայքարի միջոցով պետք է կատարվի իշխանության վերափոխում և իշխանական արատավոր համակարգի վերացում, որովհետև բոլոր երկրներն էլ լավ հասկանում են, որ ներքին, սոցիալական, քաղաքական, տնտեսական հարցերում ոչ մի լավ բանի հնարավոր չէ հասնել:
— Իսկ վերափոխումն ինչպե՞ս եք պատկերացնում: Այդ քաղաքական ուժերը, որոնց անունները Դուք նշեցիք, ի զորո՞ւ են այս պայմաններում որևէ բան փոխել, այսինքն՝ ունե՞ն դրսի աջակցությունը:
— Դրսի աջակցությունը շատ նուրբ խնդիր է: Եթե այդ ուժերը խնդրեին այդ աջակցությունը, նրանք կստանային, բայց հարցն այն է, որ ինչքան էլ այդ ուժերին քննադատենք, նրանք պահեցին իրենց հայամետ քաղաքականությունը՝ մեկը ավելի շատ, մյուսը՝ ավելի քիչ: Եթե այդ ուժերը գային այստեղ և ասեին՝ եկեք մեզ վերցրեք ու կատարեք իշխանափոխություն, տիրեք և այլն, այդ դեպքում ինչ-որ արդյունքների կարող էին հասնել, բայց ի պատիվ իրենց՝ այնպես ստացվեց, որ այդ քաղաքական դեմքերը պահեցին իրենց, իսկ ՌԴ-ն դրան չէր գնա՝ հարգելով այդ ուժերին: Ու այսօրվա դրությամբ ՀՀ իշխանությունները վախենում են երկու բանից՝ դրսի ուժերից և սոցիալական բունտից:
— Միգուցե այդ ուժերը պահպանեցին իրենց դեմքը, ինչպես նշեցիք, բայց սեպտեմբերի 3-ի որոշումից հետո ընդդիմադիր և այլընտրանքային քաղաքական ուժերը կարծես այլևս անելիք չունեն, չունեն լեգիտիմ իշխանություն ձևավորելու ճանապարհային քարտեզ և աջակցություն:
— Այդ ուժերը ձգտում են, բայց պետք է հաշվի առնել, որ դիմացը քրեաօլիգարխիկ համակարգ է, զինված ուժային կառույց, որը ստանձնել է իշխանության ղեկը: Նրանք զինված առճակատումից խուսափեցին, բայց իշխանությունները հասկանում են, որ այդ ուժերի կողմից երկարատև քաղաքական պայքարը բերելու է հաջողության: Ու այսօրվա դրությամբ արդեն խառնել ՌԴ-ին այս ամենի մեջ՝ ճիշտ չէ: Ռուսաստանը չի ուզում խառնվել՝ եթե ցանկանար, կխառնվեր: ՌԴ-ն չի ցանկանում մտնել Հայաստան ու իշխանություն փոխել: ՌԴ-ն ունի իր ցանկությունները պարզապես, որը պետք է իրականացնի ՀՀ ժողովուրդը:
— Պարոն Կարախանյան, Պուտինի այցին ընդառաջ՝ տարբեր տեղեկություններ են շրջանառվում, այդ թվում այն, որ նախատեսվում են հանդիպումներ, մասնավորապես՝ շրջանառվում են Գագիկ Ծառուկյանի, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի անունները, սակայն հնչեցին նաև կասկածներ, որ սպառնալիքը չեզոքացնելու նպատակով իշխանությանը հաջողվել է արգելափակել այդ հանդիպումները: Որքանո՞վ են հիմնավոր այս տեղեկությունները:
— Սերժ Սարգսյանն այս հարցերում ոչինչ չի կարող անել: Այստեղ արգելափակելու խնդիր չկա: Ընդհանրապես Սերժ Սարգսյանը նման հանդիպումները չի կարող արգելափակել: Եթե խոսում ենք այդ հարաբերությունների մասին, ապա բոլոր երեքի հետ էլ, մասնավորապես՝ Քոչարյանի և Տեր-Պետրոսյանի հետ՝ ոչ ուղղակիորեն, Պուտինը երկխոսություն, քննարկումներ և վերլուծություններ անցկացնում է: Դա հաստատ կարող եմ ասել: Կարիք չկա, որ հեռուստաէկրանի առջև իրար ձեռք սեղմեն և ասեն. «բարև Ձեզ»: Դրա անհրաժեշտությունն ամենևին չկա: Պուտինը ոչ ուղղակի ավելի շատ քննարկումներ անցկացնում է նրանց հետ, քան Սերժ Սարգսյանի: Այստեղ խնդիր չկա: Պուտինը ցուցամոլության և ճղճիմ քայլերի կողմնակից չէ: Ռեալ քաղաքականությունը տարվում է շատ ավելի լուրջ և հանգիստ տեղերում, ոչ ճղճիմ և ցուցադրական: Խնդիր չեմ տեսնում, կարող է Պուտինը գալ և շատ հանգիստ Քոչարյանի հետ հանդիպել, բայց նման խնդիր չկա: Պուտինը, եթե ինչ-որ բան է ուզում ասել Քոչարյանին կամ Տեր-Պետրոսյանին, նա դա անում է: Դա խնդիր չէ, ու ցուցադրական հանդիպումներով չէ, որ դա պետք է անի:
— Ձեր կարծիքով՝ այսօր ասելիք կա՞:
— Ասելիքները միշտ ասվում են և անընդհատ: Բոլոր կողմերը փոխանակվում են տեսակետներով: Ասելիքը տեղ հասցնելու համար անհրաժեշտ չեն տեսախցիկների առաջ ձեռքսեղմումները: ՌԴ իշխանությունը ցուցադրական մեթոդներով չի աշխատում:
‘