‘
Ցանկանում եմ ձեր ուշադրությունը հրավիրել բացառապես իրավական նշանակության մի խնդրի վրա, որը վստահ եմ հավասարապես առնչվում է, իսկ այս նախագիծը այս տեսքով ընդունվելու դեպքում, առավել մեծ չափով առնչվելու է բոլոր տնտեսվարողների ու գործարարների շահերին անկախ նրանց քաղաքական պատկանելությունից կամ դավանած գաղափարներից:
Ստորև վկայակոչվող մի քանի դիտողություններ բարձրաձայնվեցին նախագծի առաջին ընթերցման ժամանակ,որոնք կարծես հավանության արժանացան նաև մեծամասնության իրավաբան-պատգամավորների կողմից, սակայն նախագիծը երկրորդ ընթերցման է ներկայացվել առանց որևէ փոփոխության:
«Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի հոդված 40-ի 3.1-րդ մասում առաջարկվող նոր, ինչպես նաև գործող խմբագրությունը կոշտ հակասության մեջ է քրեական դատավարության,քաղաքացիական դատավարության և քրեական օրենսդրության կարևորագույն սկզբունքների ու նորմերի հետ: Այն օրենքով սահմանված պատասխանատվության, այդ թվում հարկային հոդվածներով քրեական պատասխանատվության նոր հիմք է սահմանում՝ ըստ որի հարկային օպերատիվ հետախուզական մարմինների ձեռնարկած միջոցառումների արդյունքում կազմված արձանագրությունը օրենքով սահմանված պատասխանատվության միջոցներ կիրառելու հիմք է:
Նախ քրեական պատասխանատվության միակ հիմքը քրեական օրենսգրքով նախատեսված հանցակազմն է, հետևաբար որևէ օպերատիվ-հետախուզական միջոցառման իրականացման արդյունքում կազմված արձանագրություն պատասխանատվության հիմք չի կարող լինել: Երկրորդ, եթե սույն դրույթի հեղինակները փորձում են օպերատիվ-հետախուզական գործողությունների արձանագրությունները դիտարկել որպես հարկային իրավախախտումների այդ թվում գույքային պատասխանատվության ապացույցներ , ապա դա ևս անհեթեթություն է, քանի որ քրեական և քաղաքացիական վարույթներում ապացույցների տեսակներն ու ձևերը սպառիչ սահմանված են ՀՀ քրեական և քաղաքացիական դատավարությունների օրենսգրքերում և որևէ օպերատիվ-հետախուզական գործունեության ընթացքում կազմված արձանագրություն, որպես ապացույց այդ օրենսգրքերում նախատեսված չէ: Հետևաբար դրանք չեն կարող նաև «անփաստաթուղթ ապրանքների կամ չգրանցված ուղեկցող փաստաթղթերով ապրանքների վրա արգելանք կիրառելու համար հիմք հանդիսանալ»(3.1-րդ մասի 2-րդ պարբերություն):Բացի այդ գույքի (ունեցվածքի) վրա արգելանք դնելը դա քննչական և դատավարական գործողություն է և դրանց սոուբյեկտը քննիչն ու դատարանն է, ոչ թե օպերատիվ-հետախուզական մարմինը կամ նրա աշխատակիցը:
Կառավարության ներկայացուցիչը այս նախագիծը առաջին ընթերցմամբ ներկայացնելիս նշեց թե այն գործող օրենքի նորմ է: Համամիտ ենք, որ հոդված 40-ի 3.1-րդ մասի առաջին պարբերության մեջ ավելացված է ընդամենը«առանց թույլտվության կամ առանց լիցենզիայի ընդերքը կամ բնական պաշարները օգտագործելը» բառակապակցությունը և, որ սահմանված կարգի խախտմամբ գործունեության մյուս տեսակների համար ևս պետք է նախատեսվեն թե՛ հարկային պարտավորությունների առաջացում և թե՛ քրեական պատասխանատվության միջոցներ: Բայց դրանք պետք է կիրառվեն միայն քրեական դատավարության և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերով նախատեսված դատավարական կարգի խստագույն պահպանմամբ:
Մինչդեռ առաջարկվող նախագիծը ըստ էության ավելի է խորացնում քրեական օրենսգրքի, քրեական դատավարության և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերի քրեական պատասխանատվության հիմքերը, ապացույցների տեսակներն ու ձևերը սահմանող նորմերի մրցակցությունը (կոնկուրենցիան) «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին » ՀՀ օրենքի 40 հովածի 3.1 մասի հետ:
Ինչ խոսք իրավունքի տեսության սկզբունքներով ղեկավարվելիս, քրեական պատասխանատվության հիմքերի, քրեական վարույթի, իրականացման կարգի առումով անվիճելի է ՀՀ քրական,քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերի և ՀՀ քրեական օրենսգրքի նորմերի գերակայությունը «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի դրույթների նկատմամբ:
Այդ դեպքում անիմաստ է դառնում այս նորմերի նախատեսումը <<Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին>> օրենքում:Ավելին այն շիլա-շփոթ է առաջացնում հարկային իրավախախտումների և հանցագործությունների համար պատասխանատվություն նախատեսող իրավական դաշտում,խառնում է օպերատիվ–հետախուզական մարմինների լիազորությունները քննչական ու դատական մարմինների լիազորությունների հետ:
Եթե ուշադիր ծանոթանաք <<Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին>> ՀՀ օրենքի հոդ 40-ի 3.1 մասին ապա պարզ է դառնում,որ այն ներմուծված է այս օրենք, քանի որ հաջորդ մասը կրում է հերթական 4-րդ համարը:
Ցավոք այս նախագիծը չի անցել պետական-իրավական հանձնաժողովով: Սույն նախագիծը լուրջ թերություններ ունի նաև իրավական տեխնիկայի առումով, հոդ 40-ի 3.1-րդ մասի առաջին պարբերությունը լրացվել է ընդամենը մեկ տողով, 2-րդ պարբերությունը երկու տողով, մինչդեռ նախագիծը ամբողջովին վերաշարադրել է գործող օրենքի դրույթները:Ցավոք իրավաբանական վարչությունը այս սխալները ևս չի նկատել:
Ուստի կոչ կանեի կառավարությանը հետ կանչել նախագիծը լրամշակման, իսկ ԱԺ-ի մեծամասնությունը՝ մեկ անգամ ևս անդրադառնալ սույն օրենքի հոդված 40-ի 3.1-րդ մասը օրենքում ունենալու անհրաժեշտությունը:
Գ.Ջհանգիրյան 18.12.2012թ
‘